W dniu 15 września 2025 roku Główny Inspektor Sanitarny wydał komunikat dotyczący zasad dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19 na sezon 2025/2026. Komunikat ten skierowany jest do świadczeniodawców i ma na celu uregulowanie procesu dystrybucji oraz przechowywania szczepionek w sposób bezpieczny i zgodny z obowiązującymi standardami.
Punkty odbioru szczepionek
Szczepionki są dostępne do odbioru w lokalnych Powiatowych Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych (PSSE). Ważne jest, aby punkty szczepień wcześniej potwierdziły dostępność szczepionek drogą mailową i organizowały odbiór w godzinach pracy PSSE, tj. od 8:00 do 15:00.
Współpraca z pośrednikami w dystrybucji
Szczepionki mogą być odbierane także przez upoważnionych pośredników, takich jak hurtownie farmaceutyczne, które zapewniają odpowiedni łańcuch chłodniczy. Taka opcja wymaga wcześniejszych ustaleń z Wojewódzkimi Stacjami Sanitarno-Epidemiologicznymi (WSSE).
Komunikacja z punktami sanitarnymi
PSSE i WSSE udostępniają numery kontaktowe, aby umożliwić świadczeniodawcom szybki kontakt w sprawie dostaw szczepionek. Taka komunikacja ma kluczowe znaczenie dla sprawnej realizacji zamówień.
Zasady składania zamówień na szczepionki
Zamówienia na szczepionki muszą być składane przez punkty szczepień do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych (RARS). Bezpośrednie składanie zamówień w PSSE nie jest możliwe, a szczepionki wydawane są maksymalnie raz w tygodniu.
Procedura odbioru
Szczepionki powinny być odbierane przez osoby przeszkolone w zakresie łańcucha chłodniczego, które posiadają odpowiednie pisemne upoważnienie. Jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa podczas transportu.
Dokumentacja odbioru
Odbiór szczepionek musi być potwierdzony protokołem „Wydanie szczepionek”, którego kopia pozostaje w PSSE. Dokumentacja ta jest kluczowa dla utrzymania przejrzystości procesu dystrybucji.
Zasady przechowywania i transportu
Szczepionki muszą być transportowane i przechowywane w temperaturze od +2 do +8˚C. Wymaga to zastosowania specjalistycznych urządzeń lub opakowań termoizolacyjnych, takich jak przenośne chłodziarki elektryczne czy torby izotermiczne, które pozwalają na stałe monitorowanie temperatury.
Bezpieczeństwo przechowywania
Przechowywanie szczepionek powinno odbywać się w urządzeniach z automatyczną rejestracją temperatury i systemem powiadamiania o awarii. W sytuacjach awaryjnych, jak brak zasilania, punkty szczepień muszą być przygotowane na zapewnienie awaryjnego magazynowania.
Kontrola zużycia szczepionek
Zużycie szczepionek jest monitorowane poprzez raportowanie podania do elektronicznej Karty Szczepień. Strat nie należy zgłaszać poprzez portal e-SANEPID, lecz przez system PUE RARS.
Postępowanie z niewykorzystanymi szczepionkami
Przekazywanie niewykorzystanych szczepionek pomiędzy placówkami nie jest możliwe. Odbiór szczepionek nie może być zlecony kurierom, z wyjątkiem hurtowni farmaceutycznych, które są częścią systemu dystrybucji.
Specyfikacja szczepionek dla dorosłych i dzieci
Szczepionki dla dorosłych są dostępne w formie jednodawkowych ampułkostrzykawek, a dla dzieci w fiolkach 10-dawkowych. Oba rodzaje szczepionek są dostarczane bez igieł i strzykawek.
Procedura utylizacji
Niewykorzystane szczepionki nie są przyjmowane z powrotem przez PSSE. Punkty szczepień są odpowiedzialne za ich utylizację, co stanowi integralną część procesu zarządzania szczepionkami.
Podstawy prawne regulujące opisane zasady obejmują m.in. przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz Prawo farmaceutyczne, które zostały ogłoszone w odpowiednich obwieszczeniach Marszałka Sejmu i Ministra Zdrowia.